بررسی پتروگرافی و ژئوشیمیایی سنگ های پلوتونیک مافیک - حدواسط منطقه حیدره‎قاضی‎خان، باختر همدان

توده نفوذی مورد مطالعه در 15 کیلومتری باختر شهر همدان در مجاورت روستای حیدره قاضی خان و در زون ساختاری سنندج – سیرجان واقع شده است. این توده ترکیب بازیک- حدواسط و اسیدی داشته و سنگ های دگرگونی ناحیه ای را قطع و ایجاد متاسوماتیسم و دگرگونی همبری نموده است. بر اساس بررسی های سنگ نگاری میکروسکوپی، بخش بازیک- حدواسط این توده از الیوین گابرو، گابرو دیوریت، مونزوگابرو، مونزو گابرو دیوریت، دیوریت، مونزودیوریت، مونزونیت و کوارتز مونزونیت تشکیل شده است. بافت میکروسکوپی اغلب آن ها گرانولار، پوئی کیلیتیک، گاهی سیمپلکتیت و میرمکیتی است. سنگ های بازیک- حدواسط تحت تاثیر پدیده متاسوماتیزم حاصل از تزریق توده گرانیتی قرار گرفته اند که حاصل آن تشکیل کانی های متاسوماتیک به صورت ریزبلورهای بیوتیت نوظهور در اشکال جانشینی کانی های فرومنیزین اولیه، پرشدگی رگچه ها و یا ریزبلورهای پراکنده بوده است. در اثر این فرایند، آلکالی فلدسپار نیز در حاشیه پلاژیوکلازها تشکیل شده اند. ساب گرین در بلورهای کوارتز و بیوتیت، و حاشیه تداخلی بلورهای کوارتز، از جمله شواهد دگرشکلی دینامیک است. بر پایه بررسی آنالیزهای ژئوشیمیایی، این سنگ ها در سری آلکالن قرار گرفته و متاآلومینوس اند. در نمودارهای عنکبوتی رسم شده، سنگ های منطقه مورد مطالعه در عناصر lile و lree غنی شدگی بالایی نشان داده، همچنین عناصر lree دارای غنی شدگی بیشتری نسبت به عناصر hree بوده و در عناصر pb و nb به ترتیب آنومالی مثبت و منفی نشان می دهند که این عوامل نشان دهنده ذوب بخشی کم و آلایش ماگمای گوشته ای با پوسته قاره ای بالایی می باشد. در مقایسه الگوهای عنکبوتی سنگ های منطقه با توده شانگ یو در چین، انطباق نسبتاً خوبی مشاهده می شود. با توجه به نمودارهای تعیین کننده محیط های تکتونیکی، این سنگ ها در گروه آلکالی بازالت های جزایر اقیانوسی (oia) و بازالت های درون صفحه ای (whitin plate basalts) قرار گرفته اند.